Door Paul de Bruijn
Het is een uitspraak die je steeds vaker hoort: “Er zijn twee geslachten: man en vrouw. Punt.”
Alsof daarmee alles gezegd is. Alsof de biologie een eenvoudig keuzemenu is — penis of vagina, XY of XX — en alles wat daarbuiten valt, automatisch verdacht, onnatuurlijk of ideologisch is.
Maar laten we eerlijk zijn: dit soort uitspraken zijn geen verdediging van de wetenschap. Het is een verdediging van gemakzucht. Van overzichtelijkheid. Van een wereldbeeld waarin alles netjes in hokjes past en afwijking gezien wordt als bedreiging.
De biologie is niet binair — dat is een cultureel script
Wie met droge ogen beweert dat er alleen mannen en vrouwen bestaan, negeert decennia aan biologische, medische en psychologische kennis. De menselijke werkelijkheid is complex. Intersekse-variaties zijn geen zeldzame afwijkingen, maar biologische realiteiten. En ook genderidentiteit is niet simpelweg “aanstellerij” of “mode”, maar diepgeworteld in iemands ervaring van zichzelf — met aantoonbare neurobiologische en sociale onderbouwingen.
Toch blijven velen zich vastklampen aan het binaire model. Waarom? Omdat het rust geeft. Omdat het bedreigend voelt als de werkelijkheid je dwingt je denkbeelden te herzien. En bovenal: omdat je je dan niet hoeft af te vragen of jouw veilige categorie misschien een constructie is.
Achter “gezond verstand” schuilt vaak angst
De mensen die het hardst roepen dat “het gezond verstand” zegt dat er maar twee geslachten zijn, blijken zelden bereid dat verstand open te stellen voor nieuwe inzichten. Wat ze verdedigen is geen waarheid, maar een comfortzone.
Ondertussen wordt er schade aangericht. Mensen die buiten de norm vallen, worden weggelachen, gediskwalificeerd of ronduit gedehumaniseerd. Niet omdat ze iets fout doen, maar omdat ze bestaan. Omdat ze niet passen in de fictie van helderheid die anderen koste wat kost willen behouden.
Tijd om volwassen te worden
Een volwassen samenleving zou deze werkelijkheid aankijken en zeggen: we zijn diverser dan we dachten — en dat is oké. Maar dat vraagt moed. Het vraagt dat we onzekerheid verdragen. Dat we leren leven met nuance, grijs, en variatie.
Als coach zie ik te vaak de schade die dit rigide denken aanricht. Mensen die zichzelf leren wantrouwen omdat ze niet passen. Mensen die jarenlang proberen zich aan te passen aan een verhaal dat nooit voor hen bedoeld was.
Het wordt tijd dat we stoppen met het vereenvoudigen van de werkelijkheid om ons eigen ongemak te verzachten. Niet elk lichaam is man of vrouw. Niet elke geest past in het hokje dat je er sociaal of religieus voor hebt getekend.
En dat is geen probleem. Dat is precies wat het betekent om mens te zijn.
