Over Burn-out is veel geschreven en iedereen heeft er een mening over. De een zegt dat het komt door werkdruk. De ander door gebrek aan erkenning door de omgeving. Weer een ander dat het door de stresshuishouding komt. Voor alles valt wat te zeggen.

Wat ons in de 21 jaar dat we Burn-out-trajecten aanbieden opvalt, is dat er een trend is in de persoonlijkheidskenmerken van mensen die uitvallen.

De volgende kenmerken zien we vaak voorbijkomen:

• ja-zegger-niet-nee-zegger;
• extreem controlegericht;
• perfectionistisch;
• rechtlijnig over goed en slecht;
• bovenmatig toegewijd.

Onderliggend is vrijwel altijd sprake van een misperceptie van zichzelf in de context.

Neem een ja-zegger-niet-nee-zegger. Die zegt ja omdat hij bang is dat wanneer hij nee zegt mensen hem niet aardig vinden. Hij gaat er dus a priori al vanuit dat hij niet aardig is, behalve wanneer hij ja zegt.

Een controle mens. Door alles actief te willen controleren, zowel zichzelf als de omgeving, gaat hij er eigenlijk vanuit dat het zonder die controle fout moet gaan. Hij vertrouwt er niet op dat zaken vanzelf goed gaan. Hij verkeert in een permanente, stressvolle, staat van wantrouwen en angst.

Een perfectionist denkt al snel dat iets wat gemakkelijk gaat niets voorstelt. En als iets af is had het beter gekund. Kortom: het is niet goed of het deugt niet. Het komt niet op dat wanneer iets je gemakkelijk afgaat je dat in de normale wereld talent noemt.

In de normale wereld is ook geen sprake van een ondeelbaar goed of slecht. Het is afhankelijk van de situatie en van de opvattingen in de maatschappij. Maar ook vraagt niemand dat je jezelf volledig moet toewijden aan werk of een ander.

Deze kenmerken brengen te grote alertheid, veel stress en, vaak ook, angst voort. Dit kost veel energie.

Wanneer je mensen leert een reëel beeld van zichzelf te ontwikkelen zie je de Burn-out klachten vaak als sneeuw voor de zon verdwijnen. Ze maken dan betere keuzes. Keuzes die meer in evenwicht zijn met hun eigen wensen en behoeften. Maar ook meer ruimte bieden in de omgang met anderen. Maar vooral dat ze daarna niet meer uitvallen op psychische gronden. Dat zien we als onze grote verdienste: dat we al 21 jaar mensen zichzelf terug hebben kunnen geven.